Həyatın və iş dünyasının 6 paradoksu

Həyat bəzən bizə “absurd” görünən həqiqətlər təqdim edir. Elə bil beyinlə ürək eyni anda fərqli istiqamətlərə dartınır. Məntiq bir yol deyir, təcrübə başqa yol göstərir. Bu ziddiyyətlərə “paradoks” deyirik - yəni həm doğru, həm də təəccüblü olan həyat həqiqətləri.

Aşağıda oxuyacağınız 6 paradoks, gündəlik həyatımıza sirayət etmiş, amma çox zaman nəzərimizdən yayınan, sadə görünən, lakin dərin olan reallıqlardır.

Məhsuldarlıq paradoksu:

“Daha çox işləməliyəm” dedikcə, daha az iş görürük.

Çox işləmək bəzən çox nəticə demək olmur. Parkinson Qanunu bunu çox gözəl izah edir:

“Bir işə nə qədər vaxt ayırırsansa, o iş də bir o qədər uzanır.”

Əgər bir işi “günün sonuna qədər etməliyəm” deyirsənsə, beynin avtomatik olaraq işi uzatmağa başlayır. Fasilələrlə işləmək, fokus blokları yaratmaq isə işə ritm, nəticəyə tezlik gətirir. Pomodoro texnikası, “deep work” prinsipi və vaxtı bloklara ayırmaq məhsuldarlığı kəskin şəkildə artırır.

Məsləhət paradoksu:

Çox məsləhət = çox qarışıqlıq.

Ətrafınızdakı insanlar, hətta sizi sevənlər belə, öz dünyagörüşlərinə əsasən fikir bildirir. Amma unutmayın: onlar sizin həyatınızı yaşamırlar. Ən pis variant isə budur: 10 fərqli adamın 10 fərqli tövsiyəsi arasında itib qalmaq. Məsləhət almaq bəzən qərar verməyə yox, tərəddüdə xidmət edir.

Əvvəlcə öz dəyərlərinizə, sonra isə təcrübəyə əsaslanan şəxslərin fikirlərinə önəm verin. Hər deyiləni qəbul etməyin - filtr edin, seçin, tətbiq edin.

Bolluq paradoksu:

Çox seçim = çox stres.

Əvvəllər az imkan olduğuna görə çətinlik çəkirdik, indi isə çoxluqdan qərarsızlıq içindəyik. Marketdə 20 növ məhsul qarşısında dayanıb seçim edə bilməmək, karyera və həyatla bağlı daha ciddi məsələlərdə də təkrarlanır. Bu hal psixologiyada “choice overload” və ya “decision fatigue” adlanır.

Çıxış yolu dəyərlər üzərindən qərar verməkdir. Seçim bolluğu arasında boğulmamaq üçün əvvəlcə özünüzə sual verin:

“Bu seçim mənim kim olduğuma və kim olmaq istədiyimə uyğun gəlirmi?”

Uğur paradoksu:

Daha çox uğur istəyirsənsə, daha çox uğursuzluqla barışmalısan.

Ən parlaq nəticələr çox vaxt ən ağrılı sınmalardan sonra gəlir. İnsan ya ayağa qalxmağı öyrənir, ya da ümumiyyətlə qalxmamağı seçir.

“Dünyanın bütün uğurlu insanlarının ortaq nöqtəsi – uğursuzluğa dözmə qabiliyyətidir.” Uğursuzluq, bizə yol göstərən görünməyən müəllimdir. Uğursuzluğu düşmən yox, təcrübə kimi görün. Hər uğursuzluq, gələcək uğurun bir hissəsidir. Bir qədər tez yıxıl, amma tez də ayağa qalx.

Dostluq paradoksu:

Çox dost = daha az dərinlik.

Sosial mediada 1000 “dost” ola bilər, amma bir dərin söhbətə ehtiyac duyduğunda yazacağın bir nəfər olmayacaq. Bəzən ətrafımız insanla doludur, amma tənha hiss edirik, çünki keyfiyyətli əlaqə yoxdur.

Vaxtınızı, enerjinizi sizi doğrudan anlayan, sizin həqiqi halınızı da qəbul edən insanlara yönəldin. Say deyil, səviyyə önəmlidir.

Cəsarət paradoksu

Qorxularınıza yaxınlaşdıqca onların kiçildiyini görərsiniz.

Qorxduğumuz şeylər çox zaman beynin qoruma refleksi ilə şişirdilir. Reallıqda isə hər addımda qorxunun təsiri azalır. İlk addım – ən çətinidir. Ondan sonrası isə axırıncı cümlə kimi gəlir: “Bu qədər qorxmağa dəyməzmiş...”

Qorxduğunuz sualı verin, çəkinmədən o müraciəti edin, yeni sahəyə daxil olun. Cəsarət – qorxunun olmaması deyil, ona baxa-baxa hərəkət etməkdir.

Bu paradokslar bizə göstərir ki, həyat hər zaman düz məntiqlə işləmir. Bəzən daha çox nəticə üçün az işləmək, daha yaxşı seçim üçün az seçim, daha dərin əlaqə üçün az adam, daha çox uğur üçün isə daha çox risk lazımdır.

Həyat, ziddiyyətlərdən toxunmuş bir sənətdir. Oxumağı bacarsan, çox şey öyrədəcək.